Wonen in een icoon van de Hilversumse PTT

Bron: Gooi & Eemlander d.d. 01-03-2022

Wonen in een icoon van de Hilversumse PTT. De Alliantie verbouwt Telegraafgebouw in hartje centrum tot 24 duurzame huurstudio’s voor jongeren

Het oude PTT telefoon- en telegrafiegebouw aan de Bussumerstraat in Hilversum wordt van top tot teen gerenoveerd. Woningcorporatie de Alliantie realiseert er 24 volledig duurzame studio’s voor jongeren. Binnenkijken in een bouwhistorisch pareltje in het centrum.

Als gedegen timmerman kan Henk Tol zijn hart ophalen. De Volendammer heeft met het imposante trapportaal een mooie klus te pakken. De trap met bordessen was verzakt en heeft hij weer rechtgezet. De houten balustrades waren nog behoorlijk goed. “Ik heb altijd getimmerd, werk al vanaf mijn zestiende in de bouw. Prachtig werk. Ik zou niet anders willen”, zegt Tol. Hij is trots op zijn vak.

En terecht, want de centrale trap in het oude telegraafgebouw van de PTT in Hilversum is nu al een van de blikvangers in het monumentale pand. “Henk is echt een ouderwetse specialist waar we heel blij mee zijn”, zegt Sam Ruitenberg, uitvoerder van bouwbedrijf Intersell. “Daar zijn er niet zoveel meer van. En hij heeft een leerling onder zijn hoede die het vak leert. Dat is belangrijk.”

Opknapbeurt

Het team van Ruitenberg doet de grootscheepse renovatie van het pand, dat begin vorige eeuw door de PTT aan de Bussumerstraat in Hilversum werd gebouwd voor de afdeling telefonie en telegrafie. Het gebouw is nu eigendom van woningcorporatie de Alliantie. De jongerenstudio’s in het gebouw waren behoorlijk gedateerd. Te warm in de zomer en te koud in de winter. Het pand was aan een flinke opknapbeurt toe. Van binnen én buiten.

“Het is prachtig pand, echt een pareltje in het centrum van Hilversum, maar staat verstopt tussen andere gebouwen. Het oude C&Apand is er bijna tegenaan gebouwd. Dat is een van de laatste creaties van Dudok. Tsja, die man mocht veel in Hilversum”, knipoogt architect en historisch onderzoeker Jaap Hoogendoorn. Zijn Hilversumse ontwerp- en adviesbedrijf Van Ancum Hoogendoorn is gespecialiseerd in bouw en onderhoud van monumentale panden. “Dit zijn de leuke opdrachten. Het is een geweldig pand. Maar er moest een hoop gebeuren en tegelijk moesten we de bijzondere oude elementen die nog in het pand zitten beschermen.”

Bijzonder

Hij wijst omhoog naar de puntgevel. Daar zit een rood ornament van staal met sierlijke krullen. “Dat hebben we gerestaureerd en weer de felle kleur rood van de PTT gegeven. Wat het voorstelt weten we niet. Het is een versiering die er altijd zat.” Zo zijn er meer details die het pand bijzonder maken. “Kijk maar eens goed naar de bovenkant van de kozijnen”, zegt uitvoerder Ruitenberg. “Die bovendorpels zijn nog origineel met een loodversiering van boogjes. De zijkanten, onderkanten en het glas van de ramen zijn wel vernieuwd. Die waren echt doorgerot. En de kozijnen zijn weer in de originele kleuren geverfd.”

Oude kleuren

Groen en beige, iets okerachtig. Hoogendoorn: “We hebben uitgebreid onderzoek gedaan naar de oude kleuren. Het pand is voorzichtig gestript. Monumentale houten panelen die op de wanden zaten hebben we bewaard. Waar het kan proberen we die nu terug te plaatsen.” Ook bewerkte pilaren en andere versieringen in het pand worden waar het kan gerestaureerd en geïntegreerd in de nieuwe studio’s. Aan de buitenkant ziet het Telegrafiegebouw er weer uit als nieuw. Binnen wordt nog volop gewerkt en gebouwd. Overal lopen zichtbare leidingen, muren zijn nog niet gestuct. Bijna niet voor te stellen dat hier over een paar maanden weer jongeren wonen. “Gaat lukken hoor”, lacht Ruitenberg als hij de studio’s in aanbouw op de zolderverdieping laat zien. “Het meeste werk is al gedaan. Het is nu afbouwen.”

Aardwarmte

De huurstudio’s variëren allemaal in grootte en vorm en zijn bestemd voor jongeren. Elke studio krijgt een eigen badkamer en keuken. Het gebouw wordt gasloos, iedere woonruimte heeft vloerverwarming en een eigen warmtepomp. “Die werkt met luchtventilatie en dus niet met aardwarmte. De installatie zuigt lucht aan van buiten en je gebruikt je eigen warme lucht”, legt projectleider Jaco van ’t Hof van bouwbedrijf Intersell uit. “We gaan naar energielabel A of zelfs A+, dat is uniek voor een monument. Als je ziet wat er allemaal gebeurt in het pand dan heb je het eigenlijk over nieuwbouw, alleen de jas is oud. Dit soort projecten worden steeds zeldzamer. Dit past bij ons, een oud pand en midden in Hilversum.”

Eyecatcher

Over de meest begeerde nieuwe studio in het pand verschillen de meningen. De hoek beneden aan de kant van de Bussumerstraat is met bijna veertig vierkante meter riant en heeft mooi uitzicht. Maar de eyecatcher van het pand is toch echt de woning met de markante erker die op de tweede woonverdieping aan de gevel geplakt lijkt. Hij steunt op stalen balken. Die erker is later aangebouwd, zo ontdekte architect en historisch onderzoeker Hoogendoorn tijdens het onderzoek.

In het souterrain van het oude Telegraafgebouw krijgen alle bewoners een eigen berging. Ook hier zijn nog veel originele elementen bewaard. Zoals de oude tegelvloer en een plafond van beton dat getoogd gestort is op stalen leggers. Ruitenberg: “Een oude manier van een fundering leggen voor vloeren is dat.”

Het souterrain gaf ook nog een verrassing prijs vertelt architect Hoogendoorn. “We vonden er het oude hekje met het logo van de Hilversumse PTT. Dat hebben we schoongemaakt en opgeknapt en hangen we straks aan het buitenhek. We maken Hilversum weer een stukje mooier.”

Studio’s voor jongeren

In het gerenoveerde Telegraafgebouw komen 24 studio’s met eigen keuken en badkamer voor jongeren van 18 tot en met 25 jaar. Ruim de helft van de studio’s is voor jongeren tot en met 22 jaar. De huurprijs van deze kleinere studio’s komt in aanmerking voor huurtoeslag. De grotere studio’s worden verloot onder jongeren tot en met 25 jaar. Jongeren onder de 23 krijgen voor deze studio’s geen huurtoeslag. De twee grootste studio’s krijgen een hogere huurprijs en worden verloot onder jongeren met een hoger inkomen.